Postupak sa odgajivačkim društvom
Odgajivačka društva prihranjuju se sa 0,5 kg polenske pogače (slika 1) i 0,5 l tečne hrane (1:1) u periodu do zatvaranja matičnjaka. Prihranu treba započeti nekoliko dana prije dodavanja odgajivačkog rama. Najbolja ishrana je prirodna ako ima unosa nektara, ali je u slučaju potrebe neophodno vještački prihraniti pčelinja društva. U slučaju »jake« medonosne paše se pored satne osnove u odgajivačka društva dodaju i ramovi sa izgrađenim saćem da prihvate višak nektara i da se spriječi tzv. »zarastanje matičnjaka«.
Formiranje nukleusa
Kod Dulitlovog sistema nukleusi (oplodnjaci) se koriste da se u njima matica izvede iz matičnjaka, izleti na sparivanje i pronese. Nakon toga se mlada sparena matica oduzima iz nukleusa, pakuje u kavez za matice i dalje koristi po potrebi. Postoji nekoliko tipova nukleusa i oni mogu biti jednodjelni ili višedjelni, sa standardnom veličinom rama (kao i u različitim tipovima košnica) ili mali oplodnjaci (sa 2 do 3 mala rama i pregradom za hranu). Oplodnjaci sa standardnom veličinom rama u sebi sadrže 3 do 5 ramova i formiraju se od pomoćnih pčelinjih društava.
U poređenju sa malim mikro oplodnjacima su daleko veće snage u pogledu broja pčela i hrane. U primjeni su i stakleni oplodnjaci koji se sa pčelama i nesparenim maticama prevozom šalju na izolovana sparivališta (izolovana ostrva ili udoline u planinskim predjelima). Oni omogućavaju da se posmatranjem utvrdi prisustvo nepoželjnih trutova koji su došli zajedno sa pčelama i maticom. Kada se uoči njihovo prisustvo u oplodnjaku, oni se hvataju i eliminišu.
Za naseljavanje nukleusa koriste se pčele iz pomoćnih društava koja moraju biti pod zdravstvenim nadzorom. Za prvo naseljavanje oplodnjaci se formiraju 24 h ranije od dodavanja zrelih matičnjaka. Svaki nukleus Langstrot Rut tipa podeljen je na tri ili četiri segmenta (odjeljenja). U svako odjeljenje se dodaju dva ili tri rama zavisno od tipa. Leta odjeljenja na nukleusima su međusobno okrenuta na suprotne strane svijeta. Bolje je koristiti trodelne nukleuse, jer su stabilniji tokom proizvodnje, obezbjeđuju prostor i potpunije uslove za mlade matice i opstajanje pčela po odjeljenjima.
U trodjelnom nukleusu prvi ram je sa medom, drugi sa zatvorenim leglom i oba su dobro zaposjednuta pčelama, a treći prazan ram sa pravilno izgrađenim radiličkim ćelijama (ukoliko nedostaju izgrađeni ramovi sa saćem može se dodati i satna osnova). Kada se naseljavanje nukleusa završi zatvara se da pčele ne mogu izletjeti, ali se preko zamreženog poda i zbijega omogućuje dobra ventilacija. Ako je spoljna temperatura visoka, pčele se mogu ovlažiti rasprskivačem sa vodom da se ne podižu i ujedno se pčele napajaju vodom. Formirani zatvoreni nukleusi prenose se u hlad, gdje ostaju dok se ne odnesu na novu lokaciju. Obično se formirani nukleusi u večernjim satima prenose do oplodne stanice, raspoređuju u polju, otvaraju i provjerava se da li su sva leta na odjeljenjima otvorena. U jutarnjim časovima se pristupa dodavanju zrelih matičnjaka.
Kontrola prijema i dopuna matičnjaka
Nakon 2 – 3 dana od dodavanja matičnjaka vrši se kontrola prijema matičnjaka i njihova dopuna iz sledeće serije, radi očuvanja odjeljenja u kojima nedostaje matica. Potrebno je da se nukleusi prihrane šećernim tijestom ili najbolje ramom sa medom (u bespašnom periodu obavezno se dodaje u večernjim časovima).
Sakupljanje matica
Sakupljanje mladih sparenih matica vrši se prosječno nakon 15 dana od dodavanja zrelog matičnjaka u nukleus. Sakupljanje se vrši u prijepodnevnim časovima. U popodnevnim časovima istog dana slijedi dodavanje zrelih matičnjaka ili u toku prijepodneva sledećeg dana. Dodavanje matičnjaka mora ići veoma brzo u sve nukleuse, kako bi provodili što manje vremena van odgajivačkog društva (temperaturna oscilacija negativno utiče na kvalitet izvedenih matica).
