Masovno nestajanje pčela ili “Colony Colapse Disorder” (CCD) je jedna od najneobičnijih misterija koja se već više od jedne decenije događaju u svijetu. Šta je pravi uzrok CCD-a, ni do danas se tačno ne zna.
Postoje samo nagađanja te manje ili više utemeljene naučne teorije koje za iznenadni nestanak pčela „okrivljuju” brojne faktore, od pesticida, parazita, genetski modificirane hrane, pa do faktora kao što su elektromagnetno zračenje mobilnih telefona i WI-FI odašiljača.
Naučnici tvrde da su signali mobilnih telefona odgovorni za naglo smanjenje populacije pčela u svijetu. Studija obavljena u Švajcarskoj jasno pokazuje da signali mobilnih telefona zbunjuju pčele, koje reaguju tako što počinju dezorijentisano da lete, a zatim umiru.
Dio naučnika okrivljuje komercijalne poljoprivredne pesticide, poput klotianidina, kojeg povezuju s uginućem miliona pčela u blizini područja uzgoja poljoprivrednih kultura tretiranih tom hemijskom supstancom u različitim zemljama.
Iako zabranjen u nekim evropskim zemljama, klotianidin i dalje ima dozvolu američke vladine Agencije za zaštitu okoline EPA-e, a koristi na usjevima kao što su suncokret, kukuruz, pšenica i soja.
Američki naučnici su počeli da rade i genetske analize svih mikroorganizama koje žive na pčelama. Oni su pronašli da pčele na sebi nose nekoliko raznih virusa, pa je pretpostavka da i jedan od njih ima veze s nestajanjem pčela.
Sve nabrojano može štetno uticati na zdravlje pčela, ali nijedan faktor nije, zapravo, smrtonosna presuda pčelama. Šta je to tačno što masovno ubija pčele, još nije poznato.
Na pojedinim područjima Amerike nestalo je od 60 do 70% pčelinjih društava. Ovi podaci su alarmantni zbog ogromnog značaja pčela za poljoprivredu i oprašivanja koje direktno utiče na prinos usjeva.
Američki pčelari posjeduju od 10.000 do 20.000 pčelinjih zajednica i najveće prinose ostvaruju najmom usluge oprašivanja, seleći pčele na velike rančeve, koji su uglavnom specijalizovani za određenu vrstu poljoprivredne kulture. Pošto nestaju pčele radilice nema oprašivanja voćnjaka tako da je prinos usjeva znatno smanjen.
Zbunjuje činjenica da, iako nestaju milioni pčela, nema njihovih ostataka. Pčele se jednostavno ne vraćaju u svoje košnice, negdje odlaze i završavaju svoje živote na nepoznatim mjestima, zbunjujući naučnike, te plašeći pčelare i sve one koji su svjesni šta ovaj mali, ali spasonosni insekt znači za čovječanstvo.
Vrlo je vjerovatno da pčele gube orijentaciju u prostoru i ne mogu se/ne znaju se vratiti u košnice. Šta god da napada pčele širom svijeta, napada na njihov sistem orijentacije u prostoru. Pad u broju gajenih pčelinjih zajednica, koji je zabeležen u Evropi i SAD tokom protekle decenije, sada se primećuje i u Kini i Japanu.